سردرد گردنی و پشت سر؛ علت، علائم و درمان
سردردهای گردنی نوعی از سردردهای ثانویه هستند که خصوصیت آنها وجود منشأ درد در بالای گردن و درد متعاقب در اطراف چشمها یا پیشانی است. سردردهای گردنی همچنین مرتبط با مشکلات گردن مانند کشیدگی یا محدودیت دامنه حرکتی هستند. درمان سردرد گردنی باید متمرکز بر علت درد در گردن باشد و بسته به شرایط بیمار متغیر خواهد بود. درمانها شامل بلوکهای عصبی، فیزیوتراپی و ورزش، دارو و در موارد نادر جراحی میباشند. فیزیوتراپی و ورزش مداوم اغلب بهترین نتیجه را به همراه خواهند داشت.
[shortcode-variables slug="alert"]انواع مختلفی از سردرد وجود دارند که بسیاری از آنها علائم مشترکی دارند. تشخیص مناسب نوع سردرد میتواند در شناسایی علت سردرد موثر باشد. اطمینان از اینکه شما دچار سردردهای گردنی هستید میتواند دشوار باشد. هنگامی که به [shortcode-variables slug="name-of-clinin"] مراجعه میکنید، پزشک شما را معاینه کرده و سوالاتی را در مورد وضعیت سلامتی شما میپرسد. وی بررسی میکند که هنگام درد چه اقدامی انجام میدهید و محل درد کجا قرار دارد. تعیین اینکه چه ساختارهایی در گردن باعث سردرد میشوند مهم است. بعد از این مرحله ممکن است یک درمان مناسب تجویز شود. روشهای متعددی برای کاهش درد یا برطرف کردن کامل آن وجود دارند. جهت دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با [shortcode-variables slug="number"] تماس بگیرید.[shortcode-variables slug="alert1"]
علل
هرگونه آسیب به گردن یا ناحیهی گردن ستون فقرات میتواند منجر به سردردهای گردنی شود. این آسیب ممکن است یک آسیب حاد و ناگهانی ناشی از یک تصادف با خودرو، آسیب ناشی از ورزش، افتادن، در نتیجهی آسیب پایدار و طولانی مدت در اثر وضعیت بد قرارگیری بدن و یا پیری باشد. اغلب شناسایی علت درد پشت سر و سردردهای گردنی در هنگامی که مرتبط با یک آسیب خاص در گردن باشند، آسانتر است. عضلات ضعیف گردن ممکن است یکی از علل سردردهای گردنی باشند زیرا تکیهگاه و پایداری کافی را برای مهرههای موجود در بالای گردن فراهم نمیکنند. نبود پایداری باعث حرکت غیر ضروری و افزایش آسیب ناشی از ضربات میشود. در طول زمان، این وضعیت میتواند به دیسکهای مهرهای گردن آسیب زده و موجب حرکت یا بیرون زدگی آنها شود. نگه داشتن گردن در یک موقعیت سخت و نامطلوب نیز میتواند منجر به آسیب به عضلات گردن و مفاصل شود. هرچند مشخص نیست که آیا وضعیت قرارگیری گردن نقش قابل ملاحظهای در سردردهای گردنی دارد یا خیر. در این شرایط، ناحیهی متاثر ملتهب شده و اعصاب تحریک میشوند و در نتیجه منجر به افزایش احساس درد میگردد. آسیب به دیسکهای مهرهای ناشی از سن، آرتروز یا آسیب میتواند منجر به رشد استخوان اضافه روی مهره شود. این رشد اضافه میتواند فضای موجود در ستون فقرات را کاهش دهد یا مستقیماً روی اعصاب مجاور فشار وارد کند. در گردن این وضعیت میتواند باعث اعمال فشار و تحریک اعصاب گردن یا اکسیپیتال شده و منجر به سردرد گردنی شود.
علائم سردرد گردنی
درد گردن و پشت سر به صورت یک درد ثابت و غیر ضرباندار در پشت قاعده جمجمه حس شده و گاهی اوقات به پایین به طرف گردن و بین تیغههای شانه کشیده میشود. درد ممکن است در پشت ابرو و پیشانی حس شود حتی اگر مشکل از ستون فقرات گردنی نشأت بگیرد. درد معمولاً بعد از یک حرکت ناگهانی گردن برای مثال در اثر عطسه کردن آغاز میشود. همراه با سردرد و یا گردن درد، ممکن است علائم سردرد گردنی زیر حضور داشته باشند:
- خشکی گردن
- حالت تهوع و یا استفراغ
- سرگیجه
- تاری دید
- حساسیت به نور یا صدا
- درد در یک یا هر دو بازو
- مشکل در حرکت
تشخیص
تشخیص منشأ سردرد پشت سر یکی از چالشهای مهم است که باید مورد بررسی قرار گیرد. افرادی که به سردرد گردنی مشکوک هستند، باید با دقت توسط پزشک معاینه شوند تا علل اصلی (مانند میگرن و تنش) یا علل ثانویه (مانند بریدگی عروق و ضایعات گودی خلفی) درد پشت سر بررسی شوند. یک تشخیص مناسب باید شامل موارد زیر باشد:
- سابقهی پزشکی و معاینه فیزیکی
- مجموعهای از روشهای رادیوگرافی ستون فقرات گردنی، از جمله مشاهدهی فلکشن و اکستنشن مفاصل در سه قسمت بالایی ستون فقرات گردنی
- مشاهدهی جمجمه در حالت دهان باز و رادیوگرافی جانبی ممکن است لازم باشد.
- یک یا چند بلوک عصبی تشخیصی در گردن باید استفاده شود. انجام یک بلوک تشخیصی در یک زمان برای تشخیص اینکه درد را کاهش میدهد یا خیر به محدود کردن گزینههای منشأ سردرد در پشت سر و گردن کمک خواهد کرد. غالباً چندین بلوک تشخیصی که به دقت انجام شده و ارزیابی میشوند به منظور درک منشأ دقیق سردرد گردنی ضروری میباشد.
- با اینکه ضروری نیست، اما ممکن است سی تی اسکن یا ام آر آی نیز انجام شود.
درمان سردرد پشت سر
درمان خاص برای سردردهای گردنی برای هر بیمار و علت سردرد پشت سر متغیر است.
دارو
برای درمان درد پشت سر ممکن است داروهای مسکن تجویز شوند، از جمله داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی، عوامل ضد تشنج مانند گاباپنتین، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای و یا داروهای میگرن.
بلوک عصبی
برای رسیدگی به مشکل عصبی که باعث تحریک سردرد گردنی میشود، بلوکهای عصبی توسط یک متخصص اجرا میشوند تا سیگنالهای مشکلدار مسدود شوند. بلوکهای عصبی مستقیماً سیگنال ارسالی از رشته عصبی را مسدود کرده و مانع انتقال ارسال سیگنالهای درد میگردند. این اقدام به عنوان نوعی روش تسکین سردرد پشت سر در میان سایر درمانها مفید است و میتواند زمانی که هیچ منشأ اسکلتی یا عضلانی برای تحریک عصبی شناسایی نشود، مورد استفاده قرار بگیرد. برای بیمارانی که سردردهای گردنی نتیجه آسیب به دیسکهای مهرهای هستند، اغلب یک التهاب زمینهای در تحریک عصب نقش دارد. در این شرایط، تزریق استروئید ممکن است برای کاهش التهاب و تسکین فشار روی عصب کافی باشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست تکنیکهای مناسبی را برای ستون فقرات گردنی و ساختارهای بافت نرم مرتبط اعمال میکند تا دامنهی حرکتی و مکانیکهای مفصلی طبیعی را برای ستون فقرات گردنی بازیابی کند و در کنار آن به بیماران در مورد یک برنامهی ورزشی خاص که به مشکل فلکسورهای عمقی گردن رسیدگی کرده و عضلات ناحیهی کتف را تثبیت میکند، آموزش میدهد. این کار همچنین به تسریع فرایند بهبودی و ترمیم از طریق تسهیل حرکت عادی و بارگذاری تنشها در اطراف مفاصل مشکلدار کمک میکند.
ورزش
بیمارانی که در معرض آسیبهای گردن هستند، ممکن است از ورزشها و حرکات تقویتی بهرهمند شوند، برای مثال:
- با پایین آوردن چانه در حالت چهار دست و پا آغاز کنید. این کار باعث فعال شدن فلکسورهای عمقی گردن میشود. بیمار باید بتوانند چروکها را در چانهی خود مشاهده کند.
- در حین حرکت پایین آوردن چانه، به آرامی و به صورت کنترل شده حرکت فلکشن گردن را انجام دهید. برای این حرکت میتوانید با چشمان خود یک جسم را دنبال کنید.
- بهترین بخش ورزش این قسمت است که عضلات بازکنندهی گردن در حالت چهار دست و پا به علت جاذبه درگیر میشوند. هرچند ترجیحاً میتوان عضلات بازکننده عمقی گردن را در بازگشت از حالت فلکشن گردن فعال کرد. برای این حرکت میتوانید در محل زوائد مفصلی به صورت دستی مقاومت کنید.
ماساژ
بسیاری از نقاط ماشهای و گرفتگیهای عضلانی درد را به سر ارجاع میدهند (که باعث سردرد میشود). برطرف کردن تنش عضلانی به صورت فعال و فیزیکی مهم است. تکنیک خاص ماساژ بسته به ترجیح بیمار متفاوت خواهد بود. تکنیکهای ماساژ از ماساژهای آرامبخش سبک تا ماساژ عمقی بافت یا استفاده از نقاط طب فشاری متغیر هستند. این روش میتواند یک استراتژی پیشگیری از سردرد پشت سر نیز باشد.
طب سوزنی
استفاده از این روش در درمان انواع مشکلات پزشکی بسیار مفید است و به ویژه در درمان سردردها، نقاط ماشهای عضلانی، گرفتگیهای عضلانی، اسپاسمها و درد مؤثر میتواند مؤثر باشد، زیرا با برطرف کردن مشکلات در چندین لایه، تأثیر گذار است. طب سوزنی به منظور درمان سردرد پشت سر و گردن، عضلات را مستقیماً تحریک میکند با اینکه بر روی واکنش سیستم عصبی به عضله تأثیر میگذارد و احساس کلی تندرسی و آرامش را ایجاد میکند.
جراحی
برای بیماران مبتلا به آسیب شدید یا دیسک گردن، تزریق استروئید ممکن است کافی نباشد. در این صورت، جراحی میتواند گزینهی بهتری برای تسکین طولانی مدت باشد. بافت برآمدهی ناشی از فتق دیسک ممکن است روی اعصاب مجاور از جمله عصب اکسیپیتال فشار وارد کند. مادهی اضافه دیسک را میتوان برای کاهش فشار روی رشتههای عصبی اطراف جدا کرد.
پیشگیری
- وضعیت قرارگیری بدنتان را اصلاح کنید.
- از نشستن طولانی مدت یا ایستادن به صورت بیحرکت بپرهیزید.
- از کارفرما در مورد ارزیابی مناسب محل کار خود پرسجو کنید.
- ار خستگی بیش از حد اجتناب نمایید.
- در طول روز به میزان کافی مایعات بنوشید.
- به طور منظم ورزش کنید تا گردش خون به سر افزایش یابد و انعطاف پذیری عصبی اسکلتی عضلانی حفظ شود.
- سعی کنید روی شکم نخوابید، بهتر است روی پهلو بخوابید به طوری که تکیهگاه سر به شکلی باشد که همتراز با ستون فقرات شود، یا روی کمر بخوابید و یک بالش کوچک را زیر گردن قرار دهید.
